Mọi nhà thiết kế cũng như bất kỳ nhà sáng tạo nào cũng mong muốn tạo ra thứ gì đó mà nhiều người dùng cảm thấy hài lòng và thường xuyên sử dụng. Hôm nay chúng ta hãy cùng tìm hiểu về các yếu tố nhỏ ảnh hưởng đến tâm lý của người sử dụng, tập trung vào các loại động lực và ảnh hưởng của chúng đến các giải pháp thiết kế.
Động lực là gì?
Về cơ bản, động lực là thuật ngữ đến từ tâm lý học và trong xử lý hành vi. Khái niệm này mô tả một cái gì đó có thể làm cho con người thực hiện những hành động cụ thể. Động lực là nhân tố bên trong kích thích con người nỗ lực lao động trong những điều kiện có thuận lợi để tạo ra kết quả cao.
Động lực xuất hiện trên các ngã tư của các yếu tố sinh học, nhận thức, xã hội và tình cảm, mà tất cả cùng nhau ảnh hưởng đến sức mạnh và hành vi của nó kích thích. Ba tính năng cơ bản có thể mô tả động lực của bất kỳ loại nào sau đây:
Hai loại động cơ cơ bản
Có hai hướng chính về động lực phát triển và chúng ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình đưa ra quyết định như thế nào. Tóm lại, chúng dựa trên câu hỏi “Tại sao tôi làm điều đó?” Xuất hiện và khuyến khích chúng ta hành động: một số lý do này đến từ thế giới bên ngoài trong khi những thứ khác được tìm thấy bên trong chúng ta. Từ đó, các nhà tâm lý học xác định động lực bên ngoài và bên trong.
Động lực bên ngoài
Được xuất phát từ ngoại cảnh. Ví dụ như tiền bạc, được xã hội công nhận, danh tiếng… là nhóm động lực khích lệ; hoặc do sợ hãi (chẳng hạn: sợ bố mẹ thất vọng, sợ bị cấp trên sa thải). Động lực mang tính khích lệ có tác động lớn nhất ở chỗ hiệu quả của nó rất tốt, miễn là sự khích lệ vẫn còn giá trị mạnh mẽ.
Những yếu tố này nên là đối tượng nghiên cứu kỹ lưỡng cho các nhà thiết kế UX khi họ thực sự trình bày các cánh cửa mở các sản phẩm kỹ thuật số với thế giới. Động lực thông qua phần thưởng đã được sử dụng rộng rãi trong tất cả các loại trò chơi - nếu không có các yếu tố này, một trò sẽ trở nên vô nghĩa - nó sẽ thể hiện mục tiêu thực sự có thể đạt được và kích thích sự kiên trì trong quá trình nhận. Cuộc xâm lược rộng rãi của các công nghệ internet và mạng xã hội đã thêm yếu tố cạnh tranh liên tục với những người khác tăng cường sức mạnh của các nguồn động lực bên ngoài.
Tuy nhiên, cơ chế thu hút và giữ chân người dùng này được áp dụng trong nhiều loại sản phẩm kỹ thuật số hiện nay, kể cả những sản phẩm không phải ;à các trò chơi. Khi bạn được chọn là khách hàng thân thiết hoặc được giảm giá trong trường hợp mua hàng cụ thể; khi bạn nhận được chứng chỉ thông qua nền tảng giáo dục trực tuyến mà bạn có thể khoe khoang với bạn bè qua các mạng xã hội; khi bạn được đánh dấu là nhà văn hàng đầu hoặc cộng tác viên hàng đầu trên nền tảng blog, (dấu tick xanh của thành viên trên DesignerVN cũng là một ví dụ trực quan). Tất cả những thứ đó thể hiện dấu hiệu của động lực bên ngoài.
Động lực bên trong
Được xuất phát từ nội tâm, từ những nhân tố như lòng tự hào, cảm giác thành công, trách nhiệm và niềm tin. Động lực bên trong là cảm giác thầm hài lòng không phải vì thành công hay chiến thắng, mà vì sự mãn nguyện do đã tới được một tiêu chuẩn đặt ra. Đó là cảm giác đã làm công việc trọn vẹn chứ không phải đơn thuần đạt mục đích nào đó. Khi bạn đạt mục tiêu tầm thường thì sẽ không đem lại cho bạn cảm xúc hài lòng như vậy. Động lực bên trong có ảnh hưởng vững bền vì xuất phát từ nội tâm và biến thành khả năng tự thân vận động.\
Hai nhân tổ thúc đẩy động cơ nội tâm quan trọng nhất chính là tinh thần trách nhiệm và được mọi người công nhận.
Được công nhận nghĩa là được trân trọng, đối xử một cách tôn trọng; và bản thân mỗi người cảm thấy gắn bó với mọi người, gắn bó với cộng đồng mình đang sống. Tinh thần trách nhiệm cũng cho con người cảm giác gắn bó với tập thể và làm chủ. Khi có tinh thần trách nhiệm, bạn sẽ thấy được vai trò của mình trong bối cảnh lớn hơn. Động lực bên trong có sức ảnh hưởng lan truyền rất lớn. Vì nó hàm chứa thái độ sống của mỗi người. Mà thái độ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên hành vi như mong muốn.
Lập kế hoạch đám cưới dựa trên động cơ nội tại để tối ưu hóa nỗ lực cá nhân trong tổ chức sự kiện
Xây dựng động lực với thiết kế
Kiến thức về các cơ chế của động lực có thể trợ giúp cho các nhà thiết kế UI / UX và kiến trúc sư thông tin. Ưu điểm của việc cung cấp động cơ thích hợp cho đối tượng mục tiêu có thể được áp dụng ở các cấp độ:
Điểm mấu chốt là đơn giản ở đây: nếu bạn muốn người dùng thích và sử dụng sản phẩm của bạn, hãy cho họ lý do để yêu thích nó. Bạn sẽ bắt đầu cuộc hành trình dài với câu hỏi "Tại sao?" của người dùng và họ sẽ lặp lại câu hỏi đó thường xuyên ở các cấp độ tương tác khác nhau - vì vậy hãy sẵn sàng cho họ thấy câu trả lời.
Động lực là gì?
Về cơ bản, động lực là thuật ngữ đến từ tâm lý học và trong xử lý hành vi. Khái niệm này mô tả một cái gì đó có thể làm cho con người thực hiện những hành động cụ thể. Động lực là nhân tố bên trong kích thích con người nỗ lực lao động trong những điều kiện có thuận lợi để tạo ra kết quả cao.
Động lực xuất hiện trên các ngã tư của các yếu tố sinh học, nhận thức, xã hội và tình cảm, mà tất cả cùng nhau ảnh hưởng đến sức mạnh và hành vi của nó kích thích. Ba tính năng cơ bản có thể mô tả động lực của bất kỳ loại nào sau đây:
- Kích hoạt - quyết định kích hoạt loại hành vi cụ thể, thường được kích thích bằng cách hình thành một mục tiêu hoặc thành tích cụ thể
- Sự bền bỉ - sức mạnh của nỗ lực được thực hiện trong quan điểm ngắn hạn hoặc dài hạn để đạt được một mục tiêu cụ thể
- Cường độ - mức độ tập trung và mong muốn được áp dụng bởi một người để đạt được mục tiêu
Hai loại động cơ cơ bản
Có hai hướng chính về động lực phát triển và chúng ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình đưa ra quyết định như thế nào. Tóm lại, chúng dựa trên câu hỏi “Tại sao tôi làm điều đó?” Xuất hiện và khuyến khích chúng ta hành động: một số lý do này đến từ thế giới bên ngoài trong khi những thứ khác được tìm thấy bên trong chúng ta. Từ đó, các nhà tâm lý học xác định động lực bên ngoài và bên trong.
Động lực bên ngoài
Được xuất phát từ ngoại cảnh. Ví dụ như tiền bạc, được xã hội công nhận, danh tiếng… là nhóm động lực khích lệ; hoặc do sợ hãi (chẳng hạn: sợ bố mẹ thất vọng, sợ bị cấp trên sa thải). Động lực mang tính khích lệ có tác động lớn nhất ở chỗ hiệu quả của nó rất tốt, miễn là sự khích lệ vẫn còn giá trị mạnh mẽ.
Những yếu tố này nên là đối tượng nghiên cứu kỹ lưỡng cho các nhà thiết kế UX khi họ thực sự trình bày các cánh cửa mở các sản phẩm kỹ thuật số với thế giới. Động lực thông qua phần thưởng đã được sử dụng rộng rãi trong tất cả các loại trò chơi - nếu không có các yếu tố này, một trò sẽ trở nên vô nghĩa - nó sẽ thể hiện mục tiêu thực sự có thể đạt được và kích thích sự kiên trì trong quá trình nhận. Cuộc xâm lược rộng rãi của các công nghệ internet và mạng xã hội đã thêm yếu tố cạnh tranh liên tục với những người khác tăng cường sức mạnh của các nguồn động lực bên ngoài.
Tuy nhiên, cơ chế thu hút và giữ chân người dùng này được áp dụng trong nhiều loại sản phẩm kỹ thuật số hiện nay, kể cả những sản phẩm không phải ;à các trò chơi. Khi bạn được chọn là khách hàng thân thiết hoặc được giảm giá trong trường hợp mua hàng cụ thể; khi bạn nhận được chứng chỉ thông qua nền tảng giáo dục trực tuyến mà bạn có thể khoe khoang với bạn bè qua các mạng xã hội; khi bạn được đánh dấu là nhà văn hàng đầu hoặc cộng tác viên hàng đầu trên nền tảng blog, (dấu tick xanh của thành viên trên DesignerVN cũng là một ví dụ trực quan). Tất cả những thứ đó thể hiện dấu hiệu của động lực bên ngoài.
Động lực bên trong
Được xuất phát từ nội tâm, từ những nhân tố như lòng tự hào, cảm giác thành công, trách nhiệm và niềm tin. Động lực bên trong là cảm giác thầm hài lòng không phải vì thành công hay chiến thắng, mà vì sự mãn nguyện do đã tới được một tiêu chuẩn đặt ra. Đó là cảm giác đã làm công việc trọn vẹn chứ không phải đơn thuần đạt mục đích nào đó. Khi bạn đạt mục tiêu tầm thường thì sẽ không đem lại cho bạn cảm xúc hài lòng như vậy. Động lực bên trong có ảnh hưởng vững bền vì xuất phát từ nội tâm và biến thành khả năng tự thân vận động.\
Hai nhân tổ thúc đẩy động cơ nội tâm quan trọng nhất chính là tinh thần trách nhiệm và được mọi người công nhận.
Được công nhận nghĩa là được trân trọng, đối xử một cách tôn trọng; và bản thân mỗi người cảm thấy gắn bó với mọi người, gắn bó với cộng đồng mình đang sống. Tinh thần trách nhiệm cũng cho con người cảm giác gắn bó với tập thể và làm chủ. Khi có tinh thần trách nhiệm, bạn sẽ thấy được vai trò của mình trong bối cảnh lớn hơn. Động lực bên trong có sức ảnh hưởng lan truyền rất lớn. Vì nó hàm chứa thái độ sống của mỗi người. Mà thái độ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên hành vi như mong muốn.
Lập kế hoạch đám cưới dựa trên động cơ nội tại để tối ưu hóa nỗ lực cá nhân trong tổ chức sự kiện
Xây dựng động lực với thiết kế
Kiến thức về các cơ chế của động lực có thể trợ giúp cho các nhà thiết kế UI / UX và kiến trúc sư thông tin. Ưu điểm của việc cung cấp động cơ thích hợp cho đối tượng mục tiêu có thể được áp dụng ở các cấp độ:
- Suy nghĩ về ứng dụng hoặc cấu trúc trang web rõ ràng và tổ chức trình kích hoạt và khối thông tin được hỗ trợ với nghiên cứu nghiêm ngặt về người dùng
- Xây dựng các yếu tố điều hướng và kêu gọi hành động theo những thứ thu hút người dùng thúc đẩy họ hành động
- Tạo bố cục thích hợp thể hiện lợi ích hoặc phần thưởng chính
- Cung cấp quá trình tích hợp hỗ trợ để thử sản phẩm và kiểm tra các chức năng của nó
- Trình bày các giải pháp thiết kế trực quan hấp dẫn đối tượng mục tiêu và thêm động cơ hài lòng thẩm mỹ
- Bao gồm bản sao kích thích người dùng, mô tả các lợi ích chính của sản phẩm, những thành tích mà người dùng có thể nhận và hỗ trợ có sẵn trong quá trình tương tác
- Thêm các tính năng đặt mục tiêu ngắn hạn và dài hạn
- Cho phép người dùng chia sẻ thành tích của họ thông qua các mạng xã hội khác nhau - phê duyệt và ca ngợi cộng đồng ảo là động cơ mạnh mẽ bên ngoài hiện nay.
Điểm mấu chốt là đơn giản ở đây: nếu bạn muốn người dùng thích và sử dụng sản phẩm của bạn, hãy cho họ lý do để yêu thích nó. Bạn sẽ bắt đầu cuộc hành trình dài với câu hỏi "Tại sao?" của người dùng và họ sẽ lặp lại câu hỏi đó thường xuyên ở các cấp độ tương tác khác nhau - vì vậy hãy sẵn sàng cho họ thấy câu trả lời.
Biên tập Designer Việt Nam
Tham khảo: Medium, Psycho Meaning
Tham khảo: Medium, Psycho Meaning
