Chọn đúng kiểu chữ không chỉ giúp người dùng điều hướng dễ dàng mà còn truyền tải được cá tính thương hiệu và đảm bảo tính dễ tiếp cận cho tất cả mọi người.
Vậy làm thế nào để chọn đúng, và cần tránh những sai lầm nào?
Trước khi chọn font, hãy nắm rõ những yếu tố cốt lõi:
Hiểu kỹ giải phẫu font (x-height, baseline, cap height) giúp bạn kết hợp font hài hòa và có lý do.
Typography tốt là typography phục vụ người dùng.
Đừng quên: khả năng truy cập không phải là lựa chọn – nó là điều bắt buộc.
Typography truyền tải cảm xúc.
Startup công nghệ thường dùng font tối giản, còn sản phẩm tài chính lại nghiêng về kiểu chữ nghiêm túc, truyền thống.
Cần tránh chọn font theo cảm hứng mà không xét đến độ dễ đọc trong thực tế (như màn hình nhỏ hoặc điều kiện thiếu sáng).
Phân cấp thị giác tốt giúp người dùng quét nhanh thông tin:
Thiết lập hệ thống typography từ đầu:
Typography không phải “chọn một lần là xong” – hãy cải tiến liên tục.
Typography không chỉ là vấn đề “đẹp” hay “xấu”. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm, tốc độ tải trang, khả năng truy cập và sự đồng nhất thương hiệu.
Giao diện SaaS thành công là khi người dùng không chỉ thấy đẹp mà còn dễ dùng, dễ hiểu – và typography chính là công cụ để bạn làm được điều đó.
Vậy làm thế nào để chọn đúng, và cần tránh những sai lầm nào?
1. Những nguyên tắc cơ bản: Hiểu vững để thiết kế chắc tay
Trước khi chọn font, hãy nắm rõ những yếu tố cốt lõi:
- Typeface vs Font: Typeface là thiết kế tổng thể (ví dụ: Helvetica), font là biến thể cụ thể (Helvetica Bold 12pt).
- Kích cỡ: Tạo phân cấp thông tin rõ ràng.
- Khoảng cách dòng (leading): Ảnh hưởng trực tiếp đến độ thoáng và dễ đọc.
- Căn chỉnh: Trái, phải, giữa hay đều dòng đều có cách dùng riêng.
- Màu sắc & độ tương phản: Liên quan đến khả năng truy cập và cảm xúc.
- Kiểu chữ (style): In đậm, nghiêng, hay thường – dùng đúng lúc để tạo điểm nhấn.
- Phân loại font: Serif (trang trọng), Sans-serif (hiện đại), Script (thanh lịch), Display (trang trí).
Hiểu kỹ giải phẫu font (x-height, baseline, cap height) giúp bạn kết hợp font hài hòa và có lý do.
2. Kiểu chữ phục vụ mục tiêu giao diện
Typography tốt là typography phục vụ người dùng.
- Họ đang cần hoàn thành tác vụ gì?
- Kiểu chữ có giúp họ điều hướng dễ dàng không?
- Phong cách font có phù hợp với giọng thương hiệu không (chuyên nghiệp, vui tươi, mạnh mẽ)?
Đừng quên: khả năng truy cập không phải là lựa chọn – nó là điều bắt buộc.
3. Ưu tiên độ dễ đọc – Yếu tố sống còn
- Văn bản chính: Dùng sans-serif như Open Sans, Lato vì sạch sẽ, dễ đọc.
- Tiêu đề: Có thể dùng serif (ví dụ Merriweather) hoặc sans-serif đậm để tạo điểm nhấn.
- Số lượng font: Tối đa 2–3 loại. Quá nhiều font khiến giao diện rối rắm.
- Không nên dùng font quá trang trí: Đẹp chưa chắc hữu ích – nhất là trong sản phẩm số.
4. Cân bằng giữa thẩm mỹ và trải nghiệm
Typography truyền tải cảm xúc.
Startup công nghệ thường dùng font tối giản, còn sản phẩm tài chính lại nghiêng về kiểu chữ nghiêm túc, truyền thống.
Cần tránh chọn font theo cảm hứng mà không xét đến độ dễ đọc trong thực tế (như màn hình nhỏ hoặc điều kiện thiếu sáng).
5. Thiết lập hệ thống phân cấp rõ ràng
Phân cấp thị giác tốt giúp người dùng quét nhanh thông tin:
- Quy mô hợp lý: Ví dụ: 16px cho body, 24px cho subheading, 32px cho heading.
- Tạo độ tương phản: Dùng đậm cho hành động chính, kiểu thường cho nội dung phụ.
- Nhóm nội dung thông minh: Giao diện rõ ràng, các nút và thông báo nhất quán.
6. Duy trì sự nhất quán thương hiệu qua font chữ
Thiết lập hệ thống typography từ đầu:
- Font chính – phụ
- Quy chuẩn kích thước, khoảng dòng, khoảng cách
- Quy tắc cho tiêu đề, văn bản và thành phần UI
7. Liên tục thử nghiệm và cải thiện
- Kiểm tra trên nhiều thiết bị
- Lấy phản hồi người dùng – A/B testing với các font pairing khác nhau
- Kiểm tra độ tương phản và khả năng truy cập
Typography không phải “chọn một lần là xong” – hãy cải tiến liên tục.
8. Tối ưu hiệu năng
- Font hệ thống: Tải nhanh nhưng thiếu cá tính
- Font web (Google/Adobe Fonts): Đẹp, linh hoạt nhưng nên tối ưu tải bằng font-display: swap
- Font biến thiên (Variable Fonts): Một file chứa nhiều style – tối ưu performance.
9. Chuẩn bị cho đa ngôn ngữ
- Hỗ trợ bộ ký tự mở rộng: Latin, CJK, Cyrillic, v.v.
- Điều chỉnh khoảng dòng cho ngôn ngữ đặc biệt
- Hỗ trợ văn bản từ phải sang trái (RTL)
10. Vi tinh chỉnh – nâng tầm giao diện
- Kerning, tracking hợp lý giúp tiêu đề sắc nét
- Tránh chia từ sai dòng
- Dùng dấu nháy, ligature đúng chuẩn – tăng cảm giác chuyên nghiệp
11. Hỗ trợ Dark Mode
- Đảm bảo tỷ lệ tương phản (WCAG 2.1: 4.5:1 trở lên)
- Một số font cần điều chỉnh độ đậm khi hiển thị trên nền tối
- Cho phép đổi màu chữ tự động theo nền
12. Typography tương tác & chuyển động
- Hover nhẹ nhàng: Đổi trọng số hoặc gạch chân
- Chữ động: Dùng cho thông báo hoặc trạng thái tải
- Scroll-triggered: Hiệu ứng chữ thay đổi theo cuộn trang – tạo trải nghiệm kể chuyện
Kết luận
Typography không chỉ là vấn đề “đẹp” hay “xấu”. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm, tốc độ tải trang, khả năng truy cập và sự đồng nhất thương hiệu.
Giao diện SaaS thành công là khi người dùng không chỉ thấy đẹp mà còn dễ dùng, dễ hiểu – và typography chính là công cụ để bạn làm được điều đó.
