Trong bất kỳ dự án thiết kế nào, phông chữ (font) đóng vai trò then chốt trong việc truyền tải thông điệp và tạo ấn tượng đầu tiên với người xem. Tuy nhiên, không ít designer — đặc biệt là những bạn mới — thường mắc phải các sai sót khiến thiết kế kém chuyên nghiệp, giảm hiệu quả truyền thông. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những lỗi phổ biến khi chọn phông chữ và gợi ý cách khắc phục để bạn có thể ứng dụng linh hoạt, nâng cao chất lượng sản phẩm.
Lỗi:
Lỗi:
Lỗi:
Lỗi:
1. Dùng quá nhiều phông chữ trong cùng một thiết kế
Lỗi:
- Chọn sai quá 2–3 kiểu font khác nhau dẫn đến thiết kế rối mắt, thiếu sự đồng nhất.
- Mỗi font mang cá tính và “giọng nói” riêng; phối quá nhiều sẽ “đụng” phong cách và gây mất trọng tâm.
- Giới hạn 2–3 font: Thông thường, bạn chỉ nên sử dụng một font cho tiêu đề (heading), một font cho phần nội dung (body text) và tối đa một font phụ cho nhấn mạnh (accent).
- Chọn font kết hợp: Ưu tiên những cặp font có họ hàng (như serif – sans-serif) hoặc font được thiết kế để mix cùng nhau (ví dụ Montserrat & Merriweather).
2. Chọn font không hỗ trợ đầy đủ tiếng Việt
Lỗi:
- Dùng font Latin đẹp nhưng thiếu glyphs cho dấu tiếng Việt, dẫn đến tình trạng dấu mất hoặc lệch.
- Font có hỗ trợ nhưng kerning, khoảng cách giữa chữ và dấu chưa tốt, gây khó đọc.
- Tải phông chữ Việt hóa: Bạn nên tìm kiếm các font chữ hỗ trợ tiếng Việt trên các thư viện font chữ việt hóa phổ biến như FontVN và Designer Font.
- Kiểm tra glyphs: Trước khi triển khai, hãy gõ thử toàn bộ bảng chữ cái tiếng Việt (bao gồm cả các dấu phụ) để đảm bảo font hiển thị chính xác.
3. Sử dụng font trang trí cho đoạn văn dài
Lỗi:
- Chọn font script, handwritten hay display (trang trí) cho các đoạn văn bản dài, khiến nội dung trở nên khó đọc và gây mỏi mắt.
- Font quá nhiều chi tiết hoặc đường nét cong uốn lượn không phù hợp với các đoạn mô tả, giải thích.
- Phân loại mục đích: Chỉ dùng font trang trí cho tiêu đề, logo hoặc các chi tiết nhấn mạnh.
- Chọn font dễ đọc cho body text: Ưu tiên sans-serif hoặc serif có độ tương phản tốt giữa các ký tự, cỡ chữ từ 14–18px (web) hoặc 10–12pt (in ấn).
4. Bỏ qua tính tương phản và khoảng trắng
Lỗi:
- Dùng font mảnh trên nền sáng quá nhiều chi tiết hoặc font đậm trên nền tối, làm text “lì” hoặc “chìm”.
- Không để đủ khoảng trắng (whitespace) quanh chữ, khiến dòng chữ bị dồn, khó theo dõi.
- Chú trọng tương phản: Chọn font phù hợp với màu nền, đảm bảo văn bản nổi bật. Ví dụ: font đậm trên nền sáng, font mảnh trên nền tối.
- Tối ưu khoảng trắng: Giãn dòng (line-height) từ 1.4–1.6 lần kích thước chữ, thêm margin/padding hợp lý để giúp mắt người đọc “thở” giữa các dòng.
5. Không cân nhắc kênh xuất bản (web vs. in ấn)
Lỗi:- Sử dụng font web (web-safe) cho thiết kế in ấn mà không kiểm tra chất lượng khi in ra.
- Chọn font dành cho in (chi tiết cao) để hiển thị trên màn hình, dẫn đến trải nghiệm người dùng kém (dấu không sắc nét, ký tự moiré).
- Lựa chọn theo kênh:
- Web/App: Ưu tiên font có hinting tốt, cỡ chữ tối thiểu 16px và tải nhanh.
- In ấn: Chọn font vector có độ phân giải cao, kiểm tra bản in thử để đảm bảo độ sắc nét.
- Kiểm tra bản in thử: Với dự án in, hãy in file mẫu để đánh giá trước khi in số lượng lớn.
6. Thiếu sự hài hòa giữa font và phong cách thương hiệu
Lỗi:- Phông chữ không phù hợp với tính cách thương hiệu: ví dụ dùng font vui nhộn cho thương hiệu nghiêm túc.
- Không đồng bộ font trong bộ nhận diện thương hiệu (logo, website, profile mạng xã hội).
- Xác định “tính cách” thương hiệu: Sáng tạo – năng động nên dùng font mềm mại, bo tròn; chuyên nghiệp – trang trọng nên chọn serif có chân cứng cáp.
- Xây dựng bộ nhận diện font: Quy định rõ font dùng cho tiêu đề, nội dung, caption; sử dụng guideline (brand guideline) để đảm bảo đồng nhất.
