Trải nghiệm người dùng (UX - User Experience) vẫn luôn là một yếu tố quan trọng quyết định thành bại của ứng dụng. Từ những cuộc thảo luận với đội ngũ thiết kế tại công ty UXPin, tác giả đã nhận thấy một vài sai lầm phổ biến mà mỗi nhà thiết kế nên thận trọng.
Thiết kế UX chắc chắn không dễ, nhưng những kỳ vọng cao của khách hàng và các bên liên quan đôi khi làm nảy sinh những vấn đề khác. Có những trường hợp, người ra quyết định không hiểu quy tắc thiết kế, và họ xem các nhà thiết kế như là những thiên tài có thể biết và làm tất cả mọi thứ... Nhưng bạn đừng cảm thấy áp lực, hãy cứ tận hưởng từng sản phẩm bạn làm ra!
Nhìn lại từng sai lầm ở dưới đây và những giải pháp để giữ cho bạn không phạm phải chúng:
Sai lầm 1: Thiết kế cho bản thân
Làm việc trong lĩnh vực sáng tạo, bạn có xu hướng hình thành những quan điểm và cách nhìn công việc thông qua lăng kính của sở thích cá nhân. Nhưng điều quan trọng nên nhớ: bạn chỉ là một trong những kiểu người dùng.
Một nhà thiết kế chẳng bao giờ là một người dùng mục tiêu cả.
Các nhà thiết kế UX hiệu quả thường tách sở thích cá nhân của mình ra khỏi thiết kế của họ. Họ hiểu rằng họ đang thiết kế cho người dùng có suy nghĩ và hành động khác hẳn với họ - và kỹ năng của một nhà thiết kế UX có thể được đo lường thông qua cách họ có thể thông cảm với những cá tính khác như thế nào.
Tất nhiên, không phải luôn luôn dễ dàng thu hẹp khoảng cách giữa mong muốn của bạn với nhu cầu của người sử dụng. Các designer cảm thấy một cảm giác phải chịu trách nhiệm cho những sáng tạo của họ, lựa chọn thiết kế có lợi cho mục tiêu của họ, chứ không phải mục tiêu của sản phẩm.
Nhưng trách nhiệm của bạn là đối với người sử dụng (và các bên liên quan), chứ không phải cái tôi của bạn.
Chúng ta hãy nhìn vào những lựa chọn thiết kế của trang web BBQ Cultures bởi Weber Grills. Mọi quyết định UX được dành riêng cho một kiểu người dùng mục tiêu rất cụ thể: người trung niên (có khả năng là nam giới), người thích hoạt động ngoài trời.
Những màu sắc đậm phong phú, hình ảnh độ nét cao, và video giới thiệu rõ nét - kết hợp với giọng lồng tiếng rất nam tính - tất cả sự hấp dẫn để mời gọi bạn tham gia các hoạt động ngoài trời vào cuối tuần.
Nếu bạn vẫn đang gặp vấn đề trong việc bỏ đi phần "U" trong UX, hãy làm theo những lời khuyên thực tế từ Web UI Best Practices:
Sai lầm 2: Lẫn lộn giữa UX và UI
Việc trộn lẫn UX và UI là điều thường thấy, thậm chí dễ hiểu, sai lầm, nhưng nó vẫn có thể là một thảm họa cho thiết kế của bạn. Sự rắc rối phát sinh bởi vì chúng liên quan đến nhau, nhưng khi bạn phân tích kỹ thì chúng hoàn toàn khác nhau.
Trải nghiệm người dùng (UX) thì chỉ là: những cảm xúc trải nghiệm người dùng khi sử dụng sản phẩm. Sự hài lòng của một người dùng khi cảm thấy nhanh chóng và dễ dàng để hoàn thành một hành động là UX. Giao diện người dùng (UI) là hệ thống, các yếu tố mà người sử dụng tương tác. Các nút nhấn sử dụng để hoàn thành đơn hàng là giao diện người dùng (UI).
UI đã giúp tạo ra UX.
Tương tự như việc vẽ tranh: UI là sơn, màu sắc, và các nét cọ; UX là cảm giác của người xem được khi nhìn thấy một cô gái với một bông tai bằng ngọc trai.
Như trong hình trên cho thấy, UX đòi hỏi phải kết hợp nhiều lĩnh vực khác nhau. Đó là lý do tại sao một sản phẩm có thể có một UI tuyệt vời nhưng một UX tồi, trong khi một UX tốt cũng cần một UI tốt.
Như đã đề cập ở trên, kiểm thử khả năng sử dụng (usability) giúp bạn đi đúng hướng. Đặt ra những câu hỏi đúng - về cách người dùng cảm thấy như thế nào - những nơi tập trung vào trải nghiệm tổng thể thay vì các điểm kỹ thuật đơn thuần.
Khi nói đến thiết kê UX hoặc UI, hãy bắt đầu với nội dung trước tiên. Sau khi có một số nghiên cứu về người dùng ban đầu, tạo ra một bản đồ tương tác trang web thực sự nhấp chuột qua các trang của bạn. Cho dù bạn đang sử dụng Keynote hoặc một công cụ tạo mẫu như của chúng tôi, luôn luôn bắt đầu với một site map, do đó bạn có thể đánh giá dòng chảy của toàn bộ trải nghiệm.
Khi chúng tôi thiết kế lại công cụ tạo nguyên mẫu UXPin của mình, chúng tôi ưu tiên công việc các công việc phù hợp sau đây: Cấu trúc nội dung, Thiết kế tương tác, Thiết kế trực quan.
Nội dung là những gì người dùng thực sự quan tâm, vì vậy quá trình này đặt UX lên trước tiên và cho phép UI thích nghi với nó.
Sai lầm 3: Bắt người dùng phải nghĩ
Nói một cách khoa học với sự ủng hộ của các nghiên cứu trước đây, người dùng thường rất lười biếng.
Như Steve Krug đã chỉ ra trong cuốn sách nổi tiếng Don’t Make Me Think, người dùng muốn nghĩ càng ít càng tốt, và nhiệm vụ của các nhà thiết kế là để phục vụ sự lười biếng của họ. Một UX thành công là phải giảm thiểu sự phức tạp.
Giống như Interaction Design Best Practices đã khuyến cáo, bạn cần loại bỏ bất kỳ những bước, những cái nhấp chuột, và đầu vào không cần thiết.
Ví dụ như Duolingo, chỉ yêu cầu các dữ liệu cần thiết để tạo một tài khoản, và không có gì hơn. Việc nhập tuổi hay giới tính, là rất hữu ích cho các nhà thiết kế, nhưng là những thứ người dùng không muốn.
Đây không phải chỉ là suy đoán: một nghiên cứu được thực hiện bởi Landscapes Imaginary chứng minh rằng việc form đăng ký có quá nhiều field thực sự làm nản lòng khách hàng. Đó là một sai lầm UX nghiêm trọng trực tiếp ảnh hưởng đến doanh thu của bạn. Expedia cung cấp thêm bằng chứng - bằng cách loại bỏ chỉ một trường duy nhất (tên công ty) từ form đăng ký, họ đã tăng doanh thu theo lên $12 triệu đô-la mỗi năm.
Tuy nhiên, một lần nữa, giải pháp nằm trong việc thử nghiệm người dùng. Bạn có thể xác định ngưỡng suy nghĩ của người dùng mục tiêu của bạn về số lượng, tiết lộ các số hoàn hảo của các trang, click chuột, và các field trong một form. Những con số này sẽ thay đổi tùy thuộc vào sản phẩm của bạn và loại người sử dụng - không có con số thần kỳ nào cả, vì vậy các thử nghiệm như A/B testing là những phương pháp đáng tin cậy nhất.
Nếu bạn đã phạm các lỗi này trước đây, thì cũng đừng băn khoăn. Lý do chúng tôi liệt kê chúng là bởi vì chúng rất phổ biến. Khi nghi ngờ, chỉ cần tự hỏi bản thân rằng trong trường hợp đó thì người dùng sẽ làm gì, sau đó từ từ điều chỉnh lại và hướng đến những mục tiêu kinh doanh của mình.
Luôn nhớ rằng: các mục tiêu kinh doanh có thể quyết định đích đến, nhưng những trải nghiệm người dùng phải luôn luôn là bánh lái cho con tàu của bạn!
Thiết kế UX chắc chắn không dễ, nhưng những kỳ vọng cao của khách hàng và các bên liên quan đôi khi làm nảy sinh những vấn đề khác. Có những trường hợp, người ra quyết định không hiểu quy tắc thiết kế, và họ xem các nhà thiết kế như là những thiên tài có thể biết và làm tất cả mọi thứ... Nhưng bạn đừng cảm thấy áp lực, hãy cứ tận hưởng từng sản phẩm bạn làm ra!
Nhìn lại từng sai lầm ở dưới đây và những giải pháp để giữ cho bạn không phạm phải chúng:
Sai lầm 1: Thiết kế cho bản thân
Làm việc trong lĩnh vực sáng tạo, bạn có xu hướng hình thành những quan điểm và cách nhìn công việc thông qua lăng kính của sở thích cá nhân. Nhưng điều quan trọng nên nhớ: bạn chỉ là một trong những kiểu người dùng.
Một nhà thiết kế chẳng bao giờ là một người dùng mục tiêu cả.
Các nhà thiết kế UX hiệu quả thường tách sở thích cá nhân của mình ra khỏi thiết kế của họ. Họ hiểu rằng họ đang thiết kế cho người dùng có suy nghĩ và hành động khác hẳn với họ - và kỹ năng của một nhà thiết kế UX có thể được đo lường thông qua cách họ có thể thông cảm với những cá tính khác như thế nào.
Tất nhiên, không phải luôn luôn dễ dàng thu hẹp khoảng cách giữa mong muốn của bạn với nhu cầu của người sử dụng. Các designer cảm thấy một cảm giác phải chịu trách nhiệm cho những sáng tạo của họ, lựa chọn thiết kế có lợi cho mục tiêu của họ, chứ không phải mục tiêu của sản phẩm.
Nhưng trách nhiệm của bạn là đối với người sử dụng (và các bên liên quan), chứ không phải cái tôi của bạn.
Chúng ta hãy nhìn vào những lựa chọn thiết kế của trang web BBQ Cultures bởi Weber Grills. Mọi quyết định UX được dành riêng cho một kiểu người dùng mục tiêu rất cụ thể: người trung niên (có khả năng là nam giới), người thích hoạt động ngoài trời.
Những màu sắc đậm phong phú, hình ảnh độ nét cao, và video giới thiệu rõ nét - kết hợp với giọng lồng tiếng rất nam tính - tất cả sự hấp dẫn để mời gọi bạn tham gia các hoạt động ngoài trời vào cuối tuần.
Nếu bạn vẫn đang gặp vấn đề trong việc bỏ đi phần "U" trong UX, hãy làm theo những lời khuyên thực tế từ Web UI Best Practices:
- Các persona là những người bạn tưởng tượng tốt nhất của bạn. Tạo ra một user persona cho phép bạn thay thế người dùng mục tiêu chính xác ở vị trí của mình. Được xây dựng trên dữ liệu người dùng thực tế và cung cấp một tính cách ngụy tạo, các persona giúp các nhà thiết kế hình dung ra những khách hàng thực tế sẽ sử dụng trang web như thế nào. Tại mỗi quyết định thiết kế lớn, hãy tự hỏi persona nào của bạn sẽ muốn nó, chứ không phải những gì bạn muốn.
- Những hành trình của người dùng có thể vạch ra cách persona sẽ có khả năng tương tác với trang web của bạn.
- Xác định các khía cạnh khó khăn nhất của giao diện người dùng và sau đó wireframe những phần theo hành trình của người dùng.
- Tiến hành kiểm thử khả năng sử dụng để hiểu rõ hơn những gì người dùng của bạn muốn và để tạo ra các persona đáng tin cậy hơn. Ví dụ, dùng A/B testing xác định sở thích của người dùng đối với màu sắc, các nút nhấn, văn bản, hình ảnh, v.v... Nếu dự án đủ lớn, tiến hành một số nghiên cứu với người sử dụng.
Sai lầm 2: Lẫn lộn giữa UX và UI
Việc trộn lẫn UX và UI là điều thường thấy, thậm chí dễ hiểu, sai lầm, nhưng nó vẫn có thể là một thảm họa cho thiết kế của bạn. Sự rắc rối phát sinh bởi vì chúng liên quan đến nhau, nhưng khi bạn phân tích kỹ thì chúng hoàn toàn khác nhau.
Trải nghiệm người dùng (UX) thì chỉ là: những cảm xúc trải nghiệm người dùng khi sử dụng sản phẩm. Sự hài lòng của một người dùng khi cảm thấy nhanh chóng và dễ dàng để hoàn thành một hành động là UX. Giao diện người dùng (UI) là hệ thống, các yếu tố mà người sử dụng tương tác. Các nút nhấn sử dụng để hoàn thành đơn hàng là giao diện người dùng (UI).
UI đã giúp tạo ra UX.
Tương tự như việc vẽ tranh: UI là sơn, màu sắc, và các nét cọ; UX là cảm giác của người xem được khi nhìn thấy một cô gái với một bông tai bằng ngọc trai.
Như trong hình trên cho thấy, UX đòi hỏi phải kết hợp nhiều lĩnh vực khác nhau. Đó là lý do tại sao một sản phẩm có thể có một UI tuyệt vời nhưng một UX tồi, trong khi một UX tốt cũng cần một UI tốt.
Như đã đề cập ở trên, kiểm thử khả năng sử dụng (usability) giúp bạn đi đúng hướng. Đặt ra những câu hỏi đúng - về cách người dùng cảm thấy như thế nào - những nơi tập trung vào trải nghiệm tổng thể thay vì các điểm kỹ thuật đơn thuần.
Khi nói đến thiết kê UX hoặc UI, hãy bắt đầu với nội dung trước tiên. Sau khi có một số nghiên cứu về người dùng ban đầu, tạo ra một bản đồ tương tác trang web thực sự nhấp chuột qua các trang của bạn. Cho dù bạn đang sử dụng Keynote hoặc một công cụ tạo mẫu như của chúng tôi, luôn luôn bắt đầu với một site map, do đó bạn có thể đánh giá dòng chảy của toàn bộ trải nghiệm.
Khi chúng tôi thiết kế lại công cụ tạo nguyên mẫu UXPin của mình, chúng tôi ưu tiên công việc các công việc phù hợp sau đây: Cấu trúc nội dung, Thiết kế tương tác, Thiết kế trực quan.
Nội dung là những gì người dùng thực sự quan tâm, vì vậy quá trình này đặt UX lên trước tiên và cho phép UI thích nghi với nó.
Sai lầm 3: Bắt người dùng phải nghĩ
Nói một cách khoa học với sự ủng hộ của các nghiên cứu trước đây, người dùng thường rất lười biếng.
Như Steve Krug đã chỉ ra trong cuốn sách nổi tiếng Don’t Make Me Think, người dùng muốn nghĩ càng ít càng tốt, và nhiệm vụ của các nhà thiết kế là để phục vụ sự lười biếng của họ. Một UX thành công là phải giảm thiểu sự phức tạp.
Giống như Interaction Design Best Practices đã khuyến cáo, bạn cần loại bỏ bất kỳ những bước, những cái nhấp chuột, và đầu vào không cần thiết.
Ví dụ như Duolingo, chỉ yêu cầu các dữ liệu cần thiết để tạo một tài khoản, và không có gì hơn. Việc nhập tuổi hay giới tính, là rất hữu ích cho các nhà thiết kế, nhưng là những thứ người dùng không muốn.
Đây không phải chỉ là suy đoán: một nghiên cứu được thực hiện bởi Landscapes Imaginary chứng minh rằng việc form đăng ký có quá nhiều field thực sự làm nản lòng khách hàng. Đó là một sai lầm UX nghiêm trọng trực tiếp ảnh hưởng đến doanh thu của bạn. Expedia cung cấp thêm bằng chứng - bằng cách loại bỏ chỉ một trường duy nhất (tên công ty) từ form đăng ký, họ đã tăng doanh thu theo lên $12 triệu đô-la mỗi năm.
Tuy nhiên, một lần nữa, giải pháp nằm trong việc thử nghiệm người dùng. Bạn có thể xác định ngưỡng suy nghĩ của người dùng mục tiêu của bạn về số lượng, tiết lộ các số hoàn hảo của các trang, click chuột, và các field trong một form. Những con số này sẽ thay đổi tùy thuộc vào sản phẩm của bạn và loại người sử dụng - không có con số thần kỳ nào cả, vì vậy các thử nghiệm như A/B testing là những phương pháp đáng tin cậy nhất.
Nếu bạn đã phạm các lỗi này trước đây, thì cũng đừng băn khoăn. Lý do chúng tôi liệt kê chúng là bởi vì chúng rất phổ biến. Khi nghi ngờ, chỉ cần tự hỏi bản thân rằng trong trường hợp đó thì người dùng sẽ làm gì, sau đó từ từ điều chỉnh lại và hướng đến những mục tiêu kinh doanh của mình.
Luôn nhớ rằng: các mục tiêu kinh doanh có thể quyết định đích đến, nhưng những trải nghiệm người dùng phải luôn luôn là bánh lái cho con tàu của bạn!
Nguồn: topitworks
Ảnh thumbnail: Walid Beno
Ảnh thumbnail: Walid Beno
